Manyetik Tersinme (*) : Yeryüzünde kutupların yer değiştirme olayına manyetik tersinme diyoruz. Gezegenimizin manyetik kutupları binlerce yıl süren dönemlerin ardından yer değiştiriyor. Bize olağandışı gibi görünen bu durum aslında milyarlarca yıldır tekrarlanıyor. Ne var ki insanoğlu tarihi boyunca böyle bir olayla hiç karşılaşmadı.

Manyetik kutupların yer değiştirme sürecinde, manyetik alan etkisinin önemli ölçüde azaldığı düşünülüyor. Manyetik alanın şiddetinde son birkaç yüzyıl içinde gözlenen hızlı düşüş, bilim çevrelerinin dikkatini çekiyor. Bilim adamlarından bazıları yeni bir değişim sürecinin başlamak üzere olduğunu söylerken, çoğuna göre bu süreç çoktan başladı. Araştırmalar dünyanın manyetik alanının düzenli olarak tersindiğini gösteriyor. Tersinme süreci yüz bin ila bir milyon yılda bir gerçekleşiyor ve ortalama 5000 yılda tamamlanıyor. Dünyadaki en son manyetik tersinmenin 778 000 yıl önce gerçekleştiği hesaplanıyor. Gezegenimizin en azından üç milyar yıllık bir manyetik geçmişi olduğunu düşündüğümüzde bunun kısa bir süre olduğunu görüyoruz.

Aslında yeryüzündeki yaşamın manyetik alana bağlı olduğunu söylemek yanlış olmaz. Çünkü o bizi uzaydaki zararlı ışınımlardan korumakla kalmıyor, pek çok canlı, yönlerini bulabilmek için manyetik alandan yararlanıyor. Bu nedenle değişim sürecinin, dünyadaki yaşam üzerinde birtakım menfi etkileri olması kaçınılmaz. Bazı araştırmacılar belli dönemlerde canlıların büyük bölümünün soyunun tükenmesini manyetik tersinmeye bağlıyorlar.

Manyetik tersinme meydana geldiğinde pusula kuzey yerine güneyi gösterecek, dolayısıyla buna paralel olarak batı doğuya, doğu da batıya geçecek. Güneşin batıdan doğması anlamına gelen bu olay hadis kaynaklı İslami düşüncede Kıyamet’in büyük alametleri arasında sayılmaktadır.

Kaynak(*): Alp Akaoğlu, Bilim ve Teknik Dergisi Haziran 2004 Sh.34-39.